از آنجایی که یک ملک می تواند متعلق به جمعی از افراد باشد، تصمیم گیری درباره خرید و فروش یا هرگونه تغییر در ملک، ممکن است دردسرساز باشد و اتفاقات زیادی را به همراه داشته باشد. فلذا برای سهولت تصمیم گیری و تقسیم چنین املاکی، قوانینی در رابطه با افراز ملک مشاع در نظر گرفته شده تا این چالش‌های ایجاد شده از راه قانون حل شود.
برای توضیح افراز، یک خانه را در نظر بگیرید که به فرزندان یک متوفی به ارث رسیده است و تمامی فرزندان، مشترکاً، از این خانه سهم دارند. افراز ملک به معنای تقسیم و تفکیک مالکیت یک ملک مشترک است. که در آن افرادی که در یک ملک مشاع و ساختمان چند واحدی زندگی می‌کنند، حقوق و مالکیت خود را در قالب واحدی جداگانه از سایرین تثبیت می‌کنند. در حقیقت افراز ملک مشاع یک فرایند قانونی بوده و از مجاری قانونی قابل پیگیری می‌باشد و هدف اصلی آن ایجاد تفکیک وضعیت مالکیتی برای هر واحد و تملک شخصی از آن ملک مشاع است.
افراز ملک مشاع می‌تواند به عنوان یک راه حل قانونی و عملی برای مشکلاتی که ممکن است در امور مالکیت مشترک به وجود آید، استفاده شود. با افراز ملک، هر فرد می‌تواند به طور مستقل و تمامی حقوق یک ملک را در اختیار داشته باشد. و توانایی برنامه‌ریزی و استفاده بهینه از آن را داشته باشد.
هزینه افراز ملک مشاع چقدر است؟
هزینه افراز ملک بستگی به عوامل متعددی دارد که شامل موارد زیر می‌شود:
- اندازه و نوع ملک مشترک: هزینه افراز یک ساختمان چند واحدی بزرگتر و پیچیده‌تر از یک ساختمان کوچک‌تر خواهد بود. همچنین، اگر ملک مشترک شامل امکانات و تاسیسات خاصی مانند استخر، پارکینگ زیرزمینی و آسانسور باشد، هزینه‌ها بیشتر خواهند بود.
- نیاز به خدمات حقوقی: برای انجام افراز، ممکن است نیاز به بهترین وکیل شیراز یا کارشناس حقوقی داشته باشید. هزینه‌های حقوقی ممکن است به تعداد و پیچیدگی مدارک و مراحل مربوطه بستگی داشته باشد.
- هزینه ثبتی: برای تثبیت افراز ملک و تغییرات در سند مالکیت، هزینه‌های ثبتی لازم است. این هزینه های دعاوی ملکی بر اساس ارزش مالکیت و میزان تغییرات قابل تغییر است.
- قیمت روز ملک: همچنین نوسانات روزانه قیمت املاک و ارزش معاملاتی خرید و فروش مسکن تأثیر به سزایی در هزینه افراز ملک مشاع خواهد داشت.
در مجموع هزینه افراز ملک مشاع متغیر است و برای هر مورد خاص باید با مشاوره کارشناسان حقوقی و ملکی بررسی شود. اما به طور کلی هزینه افراز ملک مشاع، طبق ماده 150 قانون ثبت اسناد و مدارک، بدین گونه است که به ازای هر ده هزار ریال ارزش ملک، دویست ریال از طرف مالک یا مالکانی که خواهان افراز هستند پرداخت می‌شود.
مدارک لازم برای افراز ملک مشاع
برای انجام افراز، مدارک زیر به صورت عمومی مورد نیاز است:
- سند مالکیت مشترک: سندی که تمام مالکان مشترک را برای ملک مشترک تعیین کند.
- نقشه و طرح‌ها: نقشه‌های دقیق از ملک مشترک و واحدهای مستقل که نشان دهنده تفکیک مالکیت است.
- معرفی کارشناس حقوقی: در بعضی موارد، نیاز به معرفی وکیل یا کارشناس ملکی در شیراز جهت بررسی و تایید مدارک قانونی ممکن است وجود داشته باشد.
- موافقتنامه مالکان: در صورتی که همه مالکان مشترک با افراز موافقت کرده‌اند، موافقتنامه رسمی برای ثبت و تثبیت مالکیت جدید لازم است.
- مدارک احراز هویتی: مدارکی مانند شناسنامه یا کارت ملی
علاوه بر موارد بالا، ممکن است در شرایطی خاص به مشخصات و مدارک زیر نیز جهت اقدام برای افراز احتیاج خواهید داشت:
- گواهی جهت اثبات عدم پاسخ شهرداری در موعد مقرر
- گواهی جهت اثبات دلیل مفقودالاثر بودن شریک
شرایط افراز ملک مشاع چیست؟
برای افراز، برخی شرایط و ضوابط وجود دارند که باید رعایت شوند. این شرایط به شرح زیر می‌باشد:
- موافقت تمامی مالکان: برای انجام افراز، تمامی مالکان مشترک باید موافقت خود را به صورت کتبی و رسمی اعلام کنند. این شرط برای حفظ حقوق و منافع همه طرفین ضروری است.
- انطباق با قوانین و مقررات محلی: افراز ملک مشاع باید با قوانین و مقررات محلی که در مورد تقسیمات مالکیتی و ساختمانی وجود دارند، سازگاری داشته باشد. در برخی مناطق، ممکن است محدودیت‌هایی برای افراز ملک وجود داشته باشد که باید بررسی شده و به صورت قانونی برای آنها تصمیم گیری شود.
- رعایت حقوق شهرداری: در صورتی که ملک مشترک مورد نظر در یک شهرداری قرار داشته باشد، باید حقوق و مقررات مربوط به شهرداری را رعایت کرد. این شامل مواردی مانند ضوابط ساختمانی، آماده‌سازی زمین و تجهیزات عمومی می‌شود.
- توافق در مورد تقسیمات: مالکان باید به توافق در مورد تقسیمات واحدهای مستقل، استفاده از امکانات مشترک، وظایف و تعهدات مالکان نسبت به ملک مشترک برسند.
مدت زمان افراز ملک مشاع چقدر است؟
مدت زمان لازم برای انجام افراز ملک مشاع به عوامل مختلفی بستگی دارد و نمی‌توان آن را به طور دقیق پیش‌بینی کرد. این عوامل شامل موارد زیر می‌شوند:
- پیچیدگی ملک مشترک: اگر ملک مشترک شامل ساختمان چند واحدی با سیستم‌های پیچیده مانند تأسیسات الکتریکی و آب و فاضلاب باشد، مدت زمان افراز ممکن است بیشتر باشد.
- همکاری مالکان: توافق و همکاری بین مالکان در مورد تقسیمات، مدارک و روند افراز می‌تواند تأثیر بسزایی در مدت زمان افراز داشته باشد. اگر مالکان به سرعت به توافق برسند و مدارک مورد نیاز را آماده کنند، مدت زمان کوتاه‌تر خواهد بود.
- مسائل قانونی: مسائل قانونی مانند بررسی مدارک و رسیدگی به درخواست‌های قضایی ممکن است زمان بیشتری را در بر بگیرد.
در نهایت، برای تعیین مدت زمان افراز ملک مشاع، بهتر است با مشاوران و کارشناسان حقوقی و ملکی مشورت کنید. تا بر اساس شرایط خاص مورد بررسی، برآوردی دقیق ارائه شود.
در ادامه بخوانید: توقف دستور فروش ملک مشاع
جمع بندی نهایی
افراز به معنی تقسیم یک ملک مشترک بین مالکین مشترک است. با انجام صحیح و مطابق قوانین، افراز می‌تواند به تفکیک وضعیت مالکیتی و رفع اختلافات مالکیتی منجر شود. این تقسیم به مالکان این امکان را می‌دهد تا به طور مستقل از ملک خود استفاده کنند. و در شرایطی که بین شرکا اختلافی پیش آمد، تصمیم بهتری درباره تقسیم و تفکیک ملک مشاع گرفته شود. با توجه به هزینه‌ها، مدارک لازم، شرایط و مدت زمان لازم برای افراز ملک مشاع، انجام مشاوره و مطالعه کافی از قبل، بهترین راه حل را برای تقسیم و تفکیک ملک مشاع انتخاب کنید.
