مجازات ساخت و ساز بدون مجوز در ایران

ساخت و ساز غیرمجاز

مهاجرتهای بی رویه به شهر‌ها و افزایش تراکم جمعیت شهری سبب گسترش ساخت و ساز غیرمجاز و غیر اصولی ساختمان‌ها می شود، ساختمانها‌یی از دل زمین سر در می آورند که اصول فنی و معماری در ساخت و ساز آن‌ها اعمال نشده و آثار و تبعات منفی فراوانی را در پی خواهند داشت. همچنین در ساخت و ساز‌هایی هم که با اخذ پروانه ساخت نیز انجام می‌پذیرند بعضاً مالکان از حدود و ثغور پروانه، قدم فراتر نهاده و خارج از ضوابط مربوط، مبادرت به ساخت بنا مازاد بر پروانه می‌کنند که سبب مشکلات فراوانی می شوند.

مجازات ساخت و ساز

با توجه به قوانین شهرداری و طبق ماده‌ی 100 قانون، مالکان باید قبل از هرگونه اقداماتی جهت ساخت و ساز و یا تفکیک، ملک و املاکی که در محدوده‌ی شهر و یا حریم شهرها دارند، از شهرداری اخذ مجوز کنند. در صورت عدم اخذ مجوز و شروع فعالیت، ساخت و ساز غیر مجاز شناخته شده که میتوانید به کمک بهترین وکیل شیراز رای های صادر از شهرداری را پیگیری نمایید:

1. چنانچه ساخت و ساز بدون رعایت اصول فنی و شهرسازی باشد، کمیسیون مکلف است حکم تخریب سازه را صادر کند.
2. چنانچه ساخت و ساز بدون اخذ مجوز صورت بگیرد، اما اصول فنی و شهرسازی در آن رعایت شده باشد، کمیسیون می‌تواند حکم تخریب یا پرداخت جریمه صادر کند. در صورت صدور حکم پرداخت جریمه، برآورد مقدار جریمه بر اساس متراژ ساختمانی انجام می‌ پذیرد. در چنین شرایطی، در ازای هر متر مربع از ساختمان، ۰.۱ ارزش معاملاتی بنا، جریمه دریافت می‌شود. پس از پرداخت جریمه و همچنین پرداخت عوارض قانونی، برگه‌ی پایان کار ساختمان صادر خواهد شد.

نقش شهرداری از ساخت و ساز غیرمجاز

طبق ماده یک قانون (تعاریف محدوده و حریم شهر، روستا و شهرک ها و نحوه تعیین آنها)، اجرای طرح‌های عمرانی نظیر احداث هرگونه ساختمان و تاسیسات، تامین خدمات شهری و تاسیسات زیربنایی، احداث و توسعه معابر و سایر اقدامات مربوط به توسعه و عمران در محدوده شهر بر عهده شهرداری می باشد.
به طور کلی وظیفه شهرداری‌ها ست که با رعایت مقررات و قوانین ماده 55 و ماده 100 قانون، پروانه ساختمانی برای سازه ها صادر کنند. همچنین شهرداری‌ها در جلوگیری از ادامه عملیات ساخت و ساز ساختمان‌های بدون پروانه و ساخت و ساز غیر مجاز در محدوده شهرها نیز می توانند طبق ماده 100 قانون شهرداری‌ها مجوز‌های قانونی صادر نمایند.
با استناد به مواد 100 و 101 قانون شهرداری‌ها و ماده 2 و تبصره 5 ماده 3 قانون (تعاریف محدوده حریم شهر، روستا، شهرک و نحوه تعیین آن ها) صدور پروانه ساختمانی و دیگر مجوز‌های قانونی در حریم شهر‌ها جز وظایف شهرداری‌ها تلقی می‌شود و شهرداری ها طبق قانون باید بر همه مراحل طراحی، کنترل و احداث بنا نظارت کنند.

همچنین بخوانید : مزاحمت ملکی

چه نهادهایی می توانند با ساخت و ساز غیرمجاز مقابله کنند؟

مشاوران املاک نیز در می توانند در پیشگیری از تخلفات ساخت وساز غیرمجاز نقش مهمی ایفا کنند. البته کنترل و نظارت بر احداث هرگونه ساختمان ها در محدوده شهر ها و ساخت و ساز غیر مجاز بر عهده شهرداری‌ها می باشد و وظیفه شهرداری‌هاست که با رعایت مقررات و قوانین، پروانه ساختمانی صادر کنند. شهرداری علاوه بر کنترل و نظارت بر ساخت وساز در محدوده شهرها، در خصوص حریم شهرها نیز وظایف مشابهی از جمله جلوگیری از ساخت ساز غیرمجاز، جلوگیری از ساخت و ساز غیراصولی و غیراستاندارد را نیز عهده دار می باشد.

عوامل موثر بر ساخت و ساز غیرمجاز

یکی از دلایل ساخت و ساز غیر مجاز، کم بودن جریمه‌های کمیسیون ماده 100 قانون می باشد، که امیدواریم با افزایش جریمه‌ها شاهد کاهش ساخت و ساز غیر مجاز و بدون پروانه باشیم. با توجه به رشد ساخت و سازهای غیر مجاز تهدید اصلی، جان مردم است که بر این اساس باید مسئولان راهکار‌های مناسبی در زمینه مقابله با این موضوع به مرحله اجرا در بیاورند، بهتر است ساخت و ساز‌های غیر مجاز تخریب شوند، زیرا با پرداخت جریمه میزان خسارت وارده جبران نمی گردد.

همچنین تخریب این واحد‌ها درس عبرتی برای دیگران می‌شود تا دیگر به صورت غیر قانونی اقدام به ساخت آپارتمان نکنند. گاهاً جریمه‌های دریافتی شهرداری تبدیل به راه گریزی برای متخلفان شده است که به صورت غیرقانونی ملک و آپارتمان خود را بسازند.

متاسفانه پدیده شوم تخلفات بی شمار ساخت و ساز غیر مجاز در شهر، معضلی است که بازنده آن مردم و شهرداری و برنده آن سودجویان ساخت ساز‌های غیرمجاز هستند و آمار بالای جرم و جنایت و معضلات اجتماعی نیز از نتایج منفی این تخلفات محسوب می‌شود.
در این میان نقش متصدیان واحد های صنفی مشاور املاک و دیگر فعالان این حوزه می تواند تاثیر بسزایی در کاهش تخلفات مربوط به ساخت و ساز غیر مجاز ایفا نماید .

تخلفاتی که ممکن است در ساخت و ساز ها پیش بیاید

تخلف تراکم اضافی

این تخلف از نمونه‌ تخلفاتی است که در ساخت و ساز غیر مجاز صورت می گیرد. اصولا در پروانه‌ی ساخت هر ساختمانی، باید زیربنای آن درج شود. حال اگر در پروانه ساخت، اضافه بنا وجود داشته باشد، می توان برای آن بنا حکم تخریب یا جریمه صادر کرد.

در ادامه بخوانید: تقسیم ملک موروثی

تخلفات مربوط به احداث نکردن پارکینگ

در برخی موارد با توجه به مشخصات نقشه ها و مجوز شهرداری، احداث پارکینگ الزامی می باشد. اگر مالک ساختمان بدون در نظر گرفتن این قوانین، پارکینگ نسازد یا آن را بدون رعایت اصول فنی شهرسازی بسازد، مالک مرتکب این نوع تخلف از تخلفات ساخت و ساز غیر مجاز می شود. در چنین مواردی اگر امکان اصلاح تخلف وجود داشته باشد، حکم صادره نیز می‌تواند اصلاح شود. اما اگر امکان اصلاح وجود نداشته باشد فرد متخلف باید جریمه بپردازد.

تغییر کاربری

در شهرهایی که نقشه‌ی جامع شهری تهیه شده باشد، شهرداری موظف است که در پروانه‌ی ساختمانی، نوع کاربری آن بنا را مشخص نماید. در صورتی که خلاف آنچه در پروانه و مجوز ساخت قید شده باشد، مالک بنا را محل کسب و کار و تجارت نماید، شهرداری موظف است این تخلف را به کمیسیون مطرح نماید و کمیسیون پس از احراز تخلف، در زمان مناسب باید نسبت به تعطیلی آن مکان اقدام نماید. اجرای این تصمیم توسط ماموران شهرداری صورت می‌گیرد.

تخلف مهندس ناظر

وظیفه‌ی مهندس ناظر، نظارت بر عملیات اجرایی ساختمان مطابق با اطلاعات درج شده در پروانه و نقشه‌ی ساختمان می باشد و در آخر کار هم باید تایید کند که تمام عملیات انجام شده با پروانه و نقشه‌ی ساختمان مطابقت دارد. در صورت مشاهده‌ی تخلف توسط مهندس ناظر و عدم گزارش آن به شهرداری ،باید شهرداری تخلف مهندس ناظر را به سازمان نظام مهندسی گزارش دهد و از ساخت و ساز غیر مجاز جلوگیری نماید.

چگونه میتوان از ساخت و ساز غیرمجاز جلوگیری کرد

برای پیشگیری از وقوع چنین تخلفاتی مانند ساخت و ساز غیر مجاز، به همکاری و احساس مسئولیت تمامی فعالان این حوزه شامل مهندسان ناظر، پیمانکاران ساختمانی ، معماران تجربی و دستگاه های نظارتی و متصدیان واحدهای صنفی مشاوران املاک و…نیاز است. لازم به ذکر است که فعالان صنفی حوزه خرید و فروش ملک نیز بایستی پیش از تنظیم و نگارش مبایعه نامه، از قانونی بودن اسناد و مدارک و صحت مندرجات آن، اطمینان حاصل کنند .