مهلت پرداخت دیه بعد از رای دادگاه * مدت زمان

مهلت پرداخت دیه بعد از رای دادگاه بستگی به این دارد که جرم پرداخت دیه عمدی بوده یا شبه عمدی و اشتباه محض. مهلت پرداخت دیه جنایات عمدی و ضرب و جرح یک سال قمری و در جنایات شبه عمدی و قصور خطای محض به ترتیب دو سال قمری و سه سال قمری از زمان وقوع جرم است. در صورت توافق و تسویه حساب در خصوص دیه بدون تعیین مدت زمان، مدت زمان پرداخت دیه یک سال از زمان تنظیم آن می باشد. با توجه به سوال هایی که پرسیده میشود در این مقاله از وب سایت بهترین وکیل شیراز پاسخ سوال های شما در مورد پرداخت دیه را خواهیم داد.

دیه جزای نقدی است که قانونگذار آن را مجازات جرمی می داند که به جان یا جسم دیگری ضرر وارد کند. به دلایل قانونی زمانی که جرم قابل مجازات نباشد یا مرتکب قصاص نشود، مسلم است که طرفین به پرداخت دیه رضایت می‌دهند.

قانونگذار میزان غرامت برای انواع اعضای بدن را به وضوح مشخص کرده است. در مواردی که تعیین میزان آسیب به اعضای بدن ممکن نباشد، این موضوع پس از ارزیابی توسط پزشک قانونی مشخص می شود. از آنجایی که میزان جبران خسارات وارده به هر یک از اعضا در قانون مشخص شده است، بازه زمانی مهلت پرداخت دیه بعد از رای دادگاه نیز توسط قانونگذار ارزیابی می شود. و بسته به عمدی بودن یا نبودن جرم، شرایط متفاوتی خواهد داشت. لذا در این مقاله می خواهیم شرایط دیه در جرایم شبه عمدی و عمدی، و خطای محض را توضیح دهیم.

مهلت پرداخت دیه بعد از رای دادگاه چقدر است؟

ماده 17 قانون مجازات اسلامی در تعریف دیه می گوید: «پرداخت دیه مالی است که از نظر شرع مقدس در جرایم غیرعمد علیه جان، بدن و منافع یا جنایات عمدی در مواردی که اصلاً حق قصاص وجود ندارد استفاده می شود.« این مبلغ پس از مهلت پرداخت دیه بعد از رای دادگاه در جنایت ضرب و جرح عمدی یا جنایت غیرعمدی به قربانی یا والدین تحویل داده می شود.

برای پاسخ به این سوال که آخرین مهلت پرداخت دیه بعد از رای دادگاه چه زمانی است؟ باید به قانون مجازات اسلامی مراجعه کنیم. قانون مجازات اسلامی در مواد 488 تا 491 زمان پرداخت دیه و نحوه تودیع دیه را مقرر کرده است. مدت پرداخت دیه بر اساس احکام قانون مجازات اسلامی بسته به نوع جرم متفاوت است. و ممکن است یک سال قمری، دو سال قمری یا سه سال قمری از تاریخ وقوع جرم باشد.

به این نکته نیز توجه داشته باشید که کمک یک وکیل دیه در شیراز می تواند به شما در حل تمامی مشکلات کیفری مربوط به دیه کمک کند.

همانند مهلت پرداخت دیه بعد از رای دادگاه در مورد جنایت عمدی که در قانون مجازات اسلامی پیش بینی شده است، این موضوع نیز در قانون ذکر شده است. ماده ۴۸۸ قانون مجازات اسلامی در بند (ب) مدت زمان پرداخت دیه برای جرایم شبه عمد را مقرر می دارد. این مدت از تاریخ وقوع فعل دو سال قمری است. مگر این که افراد به شکل دیگری با یکدیگر سازش کنند.

همچنین بر اساس ماده 489 قانون مجازات اسلامی کشور، مرتکبین جرایم شبه عمد موجب دیه باید هر ساله نصف دیه را بپردازند. و ملاک آن قیمت در زمان پرداخت است. مگر اینکه بر سر مبلغ معینی توافق کنند. عدم پرداخت هزینه در مهلت تعیین شده، عواقب زیادی را در پی خواهد داشت، مثلاً دستور توقیف اموال شخص صادر می شود.

مهلت پرداخت دیه بعد از رای دادگاه برای خطای محض

در قسمت های قبل مهلت پرداخت بعد از رای دادگاه در جرایم شبه عمد و عمدی را توضیح دادیم. در این قسمت در مورد مدت زمان پرداخت دیه در اعمال مجرمانه اشتباه محض صحبت می کنیم.

ماده 488 قانون مجازات اسلامی برای مهلت پرداخت دیه بعد از رای دادگاه، برای جرائم خطای محض اقداماتی را پیش بینی کرده است. طبق بند (ج) این ماده، مهلت پرداخت دیه در صورت تقصیر محض ظرف سه سال قمری از تاریخ وقوع جرم است. مگر اینکه ترتیب دیگری مقرر شده باشد. عدم پرداخت این هزینه در مهلت قانونی موجب عواقب عدم پرداخت از جمله صدور حکم مصادره اموال شخص خواهد شد.

همچنین طبق این قانون فرد باید هر سال یک سوم دیه را پرداخت کند و ملاک، قیمت در زمان پرداخت است. مگر اینکه مقدار دیگری از طریق توافق طرفین دعوا معین شده باشد.

توافق در مورد مدت پرداخت دیه

والدین متوفی یا اولیای دم میت می توانند به جای تحمل مجازات غرامت، در مواردی که به عنوان جزای نقدی، حق قصاص جزای اصلی نامیده می‌شود، به مرتکب جرم رضایت دهند. در آن صورت میزان پرداخت و مهلت پرداخت دیه با توافق طرفین تعیین خواهد شد.

سوالی که مطرح می شود این است که اگر طرفین مهلت پرداخت دیه بعد از رای دادگاه را تعیین نکنند، مدت پرداخت چگونه اداره می شود؟ بر اساس ماده 491 قانون مجازات اسلامی، در صورتی که اولیای دم مقتول با رضایت به قبول دیه به جای قصاص، مهلتی تعیین نکنند، مهلت پرداخت دیه یک سال از تاریخ تراضی می باشد. عدم پرداخت معوقات در مدت قانونی ممکن است منجر به عواقب عدم پرداخت از جمله صدور حکم توقیف یا مصادره اموال شخصی شود.

هزینه پرداخت شده از دیه به حساب چه شخصی واریز میشود؟

در مورد پرداخت مبلغ دیه، معمولا طرفین در روند دادرسی در مورد آن توافق می کنند و مراحل و نحوه پرداخت تعیین می گردد. در صورتی که در این مورد توافق صورت بگیرد باید بر اساس آن رفتار شود. اما ممکن است در این مورد توافقی حاصل نشود و یا بیمه در مورد واریز دیه و چگونگی آن با مشکل مواجه گردد. در این صورت دیه به صندوق دادگستری واریز می گردد تا تکلیف آن توسط دادگاه مشخص گردد.

البته لازم به ذکر است که در برخی مواقع و با وجود تقاضای زیان دیده و گزارش های قانونی، بیمه می تواند مبلغ دیه را به حساب فرد زیان دیده نیز واریز نماید.

اگر دیه در زمان تعیین شده پرداخت نشود چه می شود؟

عواقب عدم پرداخت دیه برای مرتکب جرم می تواند سنگین باشد. در حقیقت اگر متهم دیه را پرداخت نکند، باید عواقب آن را بر عهده بگیرد. توقیف اموال و یا صدور حکم جلب از جمله مواردی است که در چنین مواقعی قانونگذار برای متهم در نظر می گیرد.

عدم پرداخت دیه ضرب و جرح

در صورتی که ضرب و جرحی صورت بگیرد و دادگاه عمدی بودن آن را تایید کند، مجازات مجرم پرداخت دیه خواهد بود. اما مجرم با عدم پرداخت دیه ضرب و جرح، ممکن است به مجازات تعزیری نیز محکوم گردد. در شرایطی که در ضرب و جرح عمدی، ضایعه ای ایجاد نگردد و علاوه بر این لوازم ارتکاب جرم نیز از قبیل اسلحه و یا چاقو همراه مجرم نباشد، مجازات تعزیری برای وی صادر نمی شود.