این روزها مراحل دریافت انحصار وراثت، به صورت الکترونیکی و با استفاده از سامانه های آنلاین انجام می گیرند. در هر یک از این مراحل، وجود مدارک اولیه موکلین از اهمیت بالایی برخوردار است. هر یک از ورثه برای دریافت حقوق قانونی خود باید به مراکز ذی ربط مراجعه کرده و اقدامات مربوطه را انجام دهد. این مراکز شامل دفاتر اسناد رسمی، بانک ها و ادارات دولتی می شوند که ترکه مربوط به متوفی در آن جا به وراث انتقال داده می شود.
مدارک لازم برای دریافت انحصار وراثت
در هر یک از مراحل انحصار وراثت، وجود برخی مدارک ضرورت دارد که لیستی از آن ها را در زیر مشاهده می کنید:
- مدارک شناسایی مربوط به متوفی
- استشهادیه های محضری که اعتبار قانونی داشته باشند.
- عقد نامه و رونوشت آن
- شناسنامه وراث متوفی
- وصیت نامه فرد متوفی در صورت وجود
- گواهی های مربوط به اظهارنامه مالیاتی
در صورتی که هر یک از ورثه از ارائه مدارک خود امتناع کند، پروژه با مشکلاتی رو به رو می شود که در این خصوص باید به وکلای این حوزه های حقوقی مراجعه کنید.
انواع گواهی انحصار وراثت
برای این پرونده ها دریافت گواهی های انحصار وراثت یک اصل اساسی است؛ این گواهی در چند نسخه به خواهان ارائه می شود که بر اساس شرایط فرد متوفی تنظیم خواهد شد. در صورتی که فرد متوفی اموالی داشته باشد، باید حتما گواهی های وراثت نا محدود دریافت شود و در صورتی که متوفی مالی نداشته باشد، گواهی های انحصار وراثت محدود برای او صادر می شود.
دریافت هر یک از این گواهی ها از نظر هزینه چندان تفاوتی ندارد، اما مدت زمانی که صرف گرفتن آن ها می شود، با هم متفاوت است. برای گرفتن گواهی های محدود تقریبا یک هفته زمان لازم است. این در حالی است که دریافت گواهی های نا محدود بیشتر از 40 روز زمان می برند.
آغاز مراحل دریافت انحصار وراثت
برای این که پرونده های انحصار وراثت آغاز شوند، اولین گام مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیکی قضایی است که از این طریق دادخواست های شما را در خصوص صدور گواهی انحصار وراثت به مراجع قضایی منتقل می کنند. بر این اساس شورای حل اختلاف وارد عمل شده و آخرین محل اقامت فرد متوفی را برای تشکیل پرونده مذکور انتخاب می کند.
در این خصوص دولت سهمی ندارد و رسیدگی به مراحل انحصار وراثت در دادگاه ها هزینه چندانی برای مراجعین نخواهد داشت. تنها هزینه ای که در این خصوص دریافت می شود، مبلغ حدود 200 هزار تومان در دفاتر الکترونیکی است. در نظر داشته باشید که نشر آگهی برای انحصار وراثت نیز در سال 1401 نیز به صورت رایگان انجام خواهد شد.
دریافت گواهی فوت
پس از مراجعه به دفاتر الکترونیکی دریافت گواهی فرد متوفی انجام می شود که برای طی سایر مراحل انحصار وراثت، از اهمیت بالایی برخوردار است. این گواهی توسط سازمان ثبت احوال صادر می شود و در آن علت فوت و تاریخ فوت فرد متوفی نیز مشخص خواهد شد. سپس شناسنامه فرد متوفی باطل می شود و برای او گواهی فوت صادر خواهد شد که یکی از وراث آن را دریافت می کند.
بر اساس قانون ثبت احوال کشور ما، وفات هر فرد اعم از خارجی و داخلی، طفل و بزرگسال و… باید به سازمان ثبت احوال کشور گزارش شود.
تایید وراث
مرحله تایید وراث، با مراجعه به دفاتر اسناد رسمی آغاز می شود؛ در این مرحله همه وراث فرد متوفی به همراه فرم شورای حل اختلاف به این دفاتر مراجعه کرده و مدارک مربوط به فرد فوت شده را به این دفاتر ارجاع دهند. این مدارک شامل، اصل شناسنامه، اصل و کپی کارت ملی و… می شوند.
در این دفاتر دو شاهد برای تایید همه وراث فرد متوفی حضور به عمل می آورند و پس از امضای آن ها در دفاتر اسناد رسمی، استشهادیه انحصار وراثت تکمیل می شود. این مراحل انحصار وراثت در دفاتر مربوطه به صورت قانونی تایید شده و سپس دفتر دار شهادت نامه مربوطه را امضا می کند.
تعیین میزان مالیات بر ارث
یک مرحله تعیین کننده در میان مراحل انحصار وراثت، مراجعه به سازمان های مالیاتی کشور است. در این مرحله لیستی از اموال منقول و غیر منقول فرد متوفی به این سازمان ها ارائه می شود و یکی از وراث برای تعیین تکلیف میزان مالیات بر ارث متوفی به این مراکز مراجعه می کند.
میزان ارثی که به هر یک از وراث تعلق می گیرد نیز در این مرحله مشخص خواهد شد. سهم هر فرد با در نظر گرفتن نسبت او با فرد فوت شده مشخص شده و برای این منظور رسیدی در اداره های مالیاتی صادر می شود و فرد برای ادامه کار به شورای حل اختلاف مراجعه می کند. برخی از اموال معاف از مالیات و دارای مالیات بر ارث فوت شدگان به شرح زیر می باشند:
- سپرده های بانکی
- اوراق بهادار
- هر نوع وسیله نقلیه فرد متوفی
- املاک فرد متوفی
- وجوه بازنشستگی
- پس انداز خدمت
- مزایای خدمت
- اثاث منزل
- و…
مراجعه به شورای حل اختلاف برای بار دوم
در مراحل انحصار وراثت، چند نوبت به شورای حل اختلاف مراجعه می شود. در این مرحله حضور همه وراث نیاز نیست. در نظر داشته باشید که در صورت استفاده از خدمات بهترین وکیل شیراز ، کلیه امور پرونده توسط او پیگیری خواهند شد. در مراحل انحصار وراثت، تکمیل کلیه مدارک مورد نیاز برای دریافت این برگه های قانونی از اهمیت بالایی برخوردار است.
چاپ آگهی در روزنامه های کثیر الانتشار
در مراحل انحصار وراثت، باید مشخص شود که فرد متوفی ورثه دیگری هم دارد یا خیر! به همین منظور پس از مراجعه مجدد به شورای حل اختلاف به دستور مراجع قضایی، آگهی های مربوطه در روزنامه های کثیر الانتشار چاپ می شوند و سپس مدت زمان قانونی از چاپ آگهی می گذرد. در صورتی که پس از مهلت قانونی یک ماهه کسی مراجعه نکند، سایر مراحل دریافت گواهی انحصار وراثت طی می شوند.
در صورتی که فرد متوفی در روستا یا مناطقی که کمتر به روزنامه دسترسی دارند، فوت شده باشد، آگهی مربوط به فوت او در یک منطقه در معرض دید قرار می گیرد و سپس مدت زمان یک ماهه آغاز می شود.
آشنایی با طبقات وراثت
مراحل انحصار وراثت با در نظر گرفتن نسبت هر فرد با متوفی و طبقات وراثت افراد تکمیل خواهد شد. در این زمینه باید به طبقات خویشاوندان نیز توجه شود که به شرح زیر می باشند:
- طبقه اول شامل پدر و مادر و فرزند که جز اقوام درجه یک متوفی محسوب می شوند.
- طبقه دوم پدر بزرگ و مادر بزرگ متوفی هستند؛ خواهر و برادر نیز در این طبقه جای می گیرند و همه جزو اقوام درجه یک محسوب می شوند.
- طبقه سوم عمو و خاله و دایی و عمه متوفی هستند که از اقوام درجه اول محسوب می شوند.
در این میان همسر متوفی در میان طبقات خویشاوندان دسته بندی نمی شود ولی از متوفی ارث می برد.
سهم دولت از ارث چیست؟
در این گزارش در رابطه با شرایط گرفتن انحصار وراثت صحبت کردیم و مراحل دریافت این حکم از مراجع قضایی و قانونی را شرح دادیم؛ حال اگر یک متوفی وارثی نداشته باشد، اموال او چه می شود؟ در چنین شرایطی پس از گذشت ده سال با پیدا نشدن ورثه فرد متوفی، اموال او به خزانه دولت انتقال داده می شوند. قانون انحصار وراثت در چنین شرایطی حکم سهم دولت از ارث را تعیین می کند.
جمع بندی
در این گزارش در رابطه با مراحل دریافت حکم قانونی انحصار وراثت بحث کردیم و هزینه انحصار وراثت را برای ورثه متوفی نیز شرح دادیم. با در نظر گرفتن این اطلاعات، انجام این پروژه کمی زمان بر است. در این خصوص کمک گرفتن از یک وکیل انحصار ورثه بسیار مفید و کارآمد خواهد بود و در وقت و انرژی شما صرفه جویی می کند. این وکلا مشاوره های مفیدی نیز در این خصوص به شما ارائه می دهند.
